Αγωνία για το μέλλον του Αρακαπά

Αυγή Αγαθοκλέους

Η ιστορία του ονόματος

Ο Αρακαπάς κατατάσσεται στα χωριά που κατοικούνται εδώ και πολλά χρόνια.

Ο οικισμός του Αρακαπά υπήρχε ακόμη και στον Μεσαίωνα με το ίδιο όνομα, και σημειώνεται στους αρχαίους χάρτες με την ενετική ονομασία Rukopa.

Όσον αφορά την προέλευση του ονόματος μια είναι η επικρατέστερη εκδοχή της, η οποία μας λέει πως το μέρος πήρε το όνομά του από τον πρώτο κάτοικο της περιοχής, ο οποίος ήταν στο επάγγελμα αροκόπος (ξυλοκόπος).

Τα Μανταρίνια του Αρακαπά

Στα παλιά χρόνια δεν υπήρχε ούτε μια μανταρινιά στον Αρακαπά. Τα πρώτα δέντρα τα έφερε από την Αίγυπτο κάποιος άνθρωπος που ονομαζόταν Συμεός. Τα φύτεψε στο περιβόλι του και όταν αυτά απέδωσαν καρπούς άρχισε να πουλά τα φρούτα σε παντοπωλείο της Λεμεσού. Σύντομα έγινε γνωστή η σπουδαία ποιότητα των μανταρινιών του Συμεού, έτσι πολλοί κάτοικοι μπόλιασαν τις πορτοκαλιές τους με μπόλι από τις μανταρινιές του. Φάνηκε ότι ευδοκιμούσε στην περιοχή του Αρακαπά η μανταρινιά κι έκανε πολύ γλυκούς και μυρωδάτους καρπούς. Έτσι σιγά-σιγά εξαπλώθηκε η ποικιλία αυτή σε όλο τον Αρακαπά. Στην αρχή φύτευαν τις μανταρινιές στις όχθες των ποταμών, Μετά, γύρω στο 1940-1942 έγιναν τα πρώτα αρδευτικά, έτσι η καλλιεργήσιμη γη επεκτάθηκε και σε πιο ορεινές περιοχές. Μετά έγιναν οι μεγάλες δεξαμενές και ο φράκτης, οπότε η καλλιέργεια της μανταρινιάς επεκτάθηκε ακόμη περισσότερο. Η καλλιέργεια της μανταρινιάς του Αρακαπά προχώρησε και στα γειτονικά χωριά Επταγώνια, Διερώνα, Πραστειό κλπ. αλλά και σε όλη την Κύπρο. Η μανταρινιά του Αρακαπά καθορίστηκε σαν ξεχωριστὸ είδος και θεωρείται η καλύτερη από όλα τα είδη. Σήμερα μπορεί να βρει κάποιος στα Κυβερνητικά Φυτώρια στο Γεωργικό Τμήμα δενδρύλλια μανταρινιάς με την ονομασία Μανταρινιά του Αρακαπά.

Εκκλησίες και Παρεκλήσια

Στην ανατολική είσοδο της κοινότητας του Αρακαπά βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Ιαματικής που αποτελεί και την κύρια εκκλησία του χωριού. Οικοδομήθηκε σύμφωνα με σχετική επιγραφή το 1882 για να ανακαινιστεί στις αρχές του 21ου αιώνα. Πρόκειται για μια μονόκλιτη βασιλική με οξυκόρυφη καμάρα. Εντυπωσιακό θέαμα αποτελεί το καμπαναριό με τους ανάγλυφους σχεδιασμούς.

Το πανηγύρι της Ιαματικής

Το πανηγύρι της Ιαματικής είναι πολύ γνωστό και γίνεται εδώ και πολλά χρόνια. Στα παλιά χρόνια ήταν εμπορική πανήγυρις, στην οποία πωλούνταν τα πάντα, ζώα, προϊόντα υφαντικής, έπιπλα κ.α. μέσα από μαρτυρίες των παλαιότερων κατοίκων του Αρακαπά μαθαίνουμε πως: «Έρχονταν οι “κκιλίντζιροι” με τα γαϊδούρια τους και φώναζαν, έκαναν μεγάλο σαματά. Αυτοί οι κκιλίντζιροι ήταν τούρκοι τσιγγάνοι. Επίσης έρχονταν και οι μάντηδες, οι γανωματζήδες, έστηναν μαγειρεία και μαγείρευαν κυρίως κλέφτικο, τηγάνιζαν συκωτάκια και άλλα. Εκεί που είναι σήμερα το γήπεδο υπήρχε μια σειρά από τερατσιές, κάτω από τις οποίες έστηναν καφενεία, κάθε τερατσιά κι ένα καφενείο».

Η χλωρίδα του χωριού πριν τις πυρκαγιές

Ο Αρακαπάς είναι χτισμένος στις παρυφές της Πιτσιλιάς, στη μέση του ρήγματος Καλού Χωριού-Ακαπνούς. Περιβάλλεται κυρίως από πεύκα και κατάφυτες δασώδεις εκτάσεις. Μέσα στην κοινότητα υπάρχει ένα μικρό πάρκο καλυμμένο με γρασίδι και μεγάλα δέντρα. Οποιοσδήποτε μπορεί να περάσει χρόνο απολαμβάνοντας την υπέροχη φύση.

Στην ανατολική είσοδο της κοινότητας βρίσκεται ένας ακόμη χώρος πρασίνου, ο οποίος δενδροφυτεύτηκε με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Ομίλου Αματικής και με τη συνεργασία όλων των οργανωμένων ομάδων της κοινότητας. Ο χώρος αυτός είναι αφιερωμένος στον Κώστα Αδάμ, ένα πολύ δραστήριο μέλος της Κοινότητας, που έφυγε πρόωρα από τη ζωή.

Στην κοινότητα καλλιεργούνται κυρίως εσπεριδοειδή, με κυριότερο το μανταρίνι Αρακαπά, ελιές, ακακίες, οπωροφόρα δέντρα, χαρουπιές. Στο δάσος κακομάλλη, που περιβάλλει τον Αρακαπά υπάρχουν πεύκα, τρεμιθιές, ξισταρκές, ρασιά και λατζιές, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει και η καλλιέργεια λαχανικών.

Στην φωτογραφία που ακολουθεί μπορεί κανείς να διακρίνει το μέγεθος της καταστροφής που υπέστη η περιοχή μετά την φονική πυρκαγιά που ξέσπασε στις 3 Ιουλίου 2021. Η πυρκαγιά ξεκίνησε από τον Αρακαπά και μέσα σε λίγη ώρα εξαιτίας των ισχυρών ανέμων εξελίχθηκε σε πύρινη λαίλαπα και επεκτάθηκε στις κοινότητες Επταγώνια, Ακαπνού, Οράς, Μελίνης, Συκόπετρας, Οδού, Αγίων Βαβατσινιάς και Βαβατσινιάς. Η πυρκαγιά έκαψε έκταση 45 τετραγωνικών μέτρων καλυμμένη με δασική βλάστηση και γεωργικές καλλιέργειες.

Check in Cyprus

Σήμερα

Στις μέρες μας οι κάτοικοι, έχουν πληγεί οικονομικά από τις συνέπειες του κορονοϊού. Επειδή τα περισσότερα έσοδά τους προέρχονται από τον τουρισμό, ο οποίος τα τελευταία χρόνια δεν απέφερε κανένα έσοδο. Προσπαθούν να εξοικονομήσουν χρήματα διοργανώνοντας εκδηλώσεις όπως η γιορτή του μανταρινιού.

Google

Μετά από την μεγάλη πυρκαγιά διάφορες οργανώσεις και απλοί πολίτες προσπάθησαν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση του Αρακαπά. Στόχος ήταν να αναγεννηθεί η περιοχή από τις στάχτες της, η αρχή έγινε με την ζωγραφική. Οι καλλιτέχνες έσβησαν την μαύρη όψη του χωριού, δίνοντας χρώμα στους τοίχους και φτιάχνοντας πολύχρωμες κατασκευές.

Google