EastMed σκόνη και θρύψαλα ...

Νικολέτα Πεχλιβάνη

Μετέωρο φαίνεται προς το παρόν το πολυδιαφημισμένο project του Αγωγού Εast Med, μετά τη διαφαινόμενη απόσυρση της αμερικανικής στήριξης.

Νικολέτα Πεχλιβάνη

Ο αγωγός EastMed, ένα έργο 6 δισ. ευρώ που προοριζόταν να μεταφέρει φυσικό αέριο από κοιτάσματα ανοιχτά του Ισραήλ και της Αιγύπτου μέσω ενός αγωγού μήκους 1.250 χλμ που θα διερχόταν μέσω Κύπρου και Ελλάδας για να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές, μοιάζει να είναι "νεκρός" μετά την αμερικανική απόσυρση.

Αίσθηση προκάλεσε η δημοσιοποίηση πληροφοριών αναφορικά με το αμερικάνικο έγγραφο Non Paper, για το οποίο ενημερώθηκαν οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ και φέρουν την Ουάσιγκτον να έχει αποφασίσει να αποσύρει τη στήριξη της για το έργο της δημιουργίας του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου East-Med. Η Ουάσιγκτον προτείνει την εγκατάλειψη του έργου προβάλλοντας τα οικονομικά δεδομένα ως ασύμφορα σε σημείο που να καθίσταται αμφίβολη η βιωσιμότητα του έργου, δεν παραλείπει ωστόσο να αναφερθεί στις εντάσεις που το συγκεκριμένο έργο μπορεί να προκαλέσει στην περιοχή. Δεδομένου ότι όλα αυτά δεν είναι καινούργια (η Άγκυρα από την πρώτη στιγμή είχε εκφράσει τη δυσφορία της), τόσο η Αθήνα, όσο και η Λευκωσία καλούνται να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα.

Αυτό εξήγησε μεταξύ άλλων ο Θέμης Τζήμας, δικηγόρος και μεταδιδακτορικός ερευνητής  σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.  «Δεν θα ήθελαν οι ΗΠΑ να αποξενωθούν πλήρως από την Τουρκία καθώς υπάρχει μια προσπάθεια προσέγγισής τους. Παράλληλα οι Αμερικανοί θα ήθελαν να αγοράσουν το δικό τους αμερικανικό αέριο Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και όχι να παίρνουν από τον αγωγό» τόνισε χαρακτηριστικά. Παράλληλα ανέφερε  ότι η Ελλάδα θα πρέπει να προσέχει περισσότερο τις συμμαχίες της, την ώρα που έδωσε τα πάντα στους Αμερικανούς με τη συμφωνία με τις αμυντικές βάσεις, αλλά τελικά δεν κέρδισε τα οικονομικά οφέλη του αγωγού όπως διαφημιζόταν. Τελικά ήθελαν οι Αμερικανοί να συμμετέχουν στο έργο; Από την πλευρά του ο γεωστρατηγικός αναλυτής Ευθύμιος Πέτρου, στην εκδήλωση, ανέφερε  ότι οι ΗΠΑ ενδεχομένως και να μην επιθυμούσαν εξαρχής τη συμμετοχή στο έργο. «Το γεγονός ότι ψήφισαν το East Med Act το 2019 δεν σήμαινε απαραίτητα ότι το έκαναν για να προστατέψουν τον αγωγό, αλλά για να ελέγχουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Η Ελλάδα φάνηκε ότι υπερενθουσιάστηκε, το παρερμήνευσε και δεν είδε ορθολογικά τις αμερικανικές προθέσεις». «Οι τριβές με την Τουρκία θα ήταν ένας πιθανός λόγος μη συμμετοχής» ανεφέρε ενώ όπως πρόσθεσε «όλα δείχνουν ότι ο αγωγός δεν είναι οικονομικά βιώσιμος, ειδικά τώρα που γίνεται στροφή σε άλλες μορφές ενέργειας». «Σε κάθε περίπτωση η χώρα μας θα πρέπει να είναι πιο ψύχραιμη στις εκτιμήσεις της και πιο σφαιρική στις συμμαχίες της» προσθέτει. Την άποψη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δείξει την πυγμή της και να προχωρήσει στο έργο του αγωγού μαζί με την Κύπρο και το Ισραήλ, αγνοώντας τη θέση των ΗΠΑ, εκφράσε επίσης, ο διπλωμάτης Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος. «Από τους τρεις λόγους που αναφέρονται στο άτυπο έγγραφο των ΗΠΑ (προστασία περιβάλλοντος, μη οικονομική βιωσιμότητα του έργου και αποφυγή δημιουργίας εντάσεων στην περιοχή) εκτιμώ ότι ο βασικότερος λόγος είναι η αποφυγή εντάσεων στην περιοχή» τόνισε.

Οι άτυπες συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον για τη βελτίωση των σχέσεων τους, συνέβαλε στην απόφαση των ΗΠΑ, εκτιμά ο διπλωμάτης.